De laatste tijd valt me op hoe veel taalfouten er in teksten te lezen zijn. Bij allerlei soorten teksten, op allerlei plaatsen.
In reclameteksten in de bioscoop, in folders, op Facebook. De foute d’s en t’s vliegen je om de oren en ook de ei en ij krijgen de raarste plaatsen in een woord.
Bij winkels zie je ook vaak de gekste fouten.
Neem nou deze. Ik moest er even over nadenken, maar toen begreep ik het. Met halogeen lamp, dus toch een lamp 😉
Al jarenlang heeft Leo Franse les, samen met nog twee anderen. In die tijd leer je natuurlijk meer dan alleen zo’n vreemde taal.
Je raakt in gesprek met over van alles en nog wat. Zo hoorde Leo dat Melanie, de lerares, dol is op gemberkoekjes.
Vorige week was het de laatste les, want Melanie en haar man gaan verhuizen naar Brussel.
Dus bakte ik een flinke hoeveelheid gemberkoekjes en maakte een mooie doos om alles in te verpakken. Een uitgeprint recept erbij maakt het compleet.
Dat is toch een gezellig afscheidscadeau…?
Ik hou van dit soort humor. Je moet even goed kijken, lezen en dan … ja, dan zie je het. Evert Kwok is er een pikeur in.
Zitten ze bij jullie verwerkt in het kerstdiner? Die kleine ronde mini-tomaatjes.
Of hebben jullie de kerstomaatjes gewoon op bezoek?
Hoe dan ook, geniet van al het lekkers op tafel.
Al een paar keer keken wij naar het programma van Frans Bauer over laaggeletterdheid. En ook naar het programma met Loes Luca over mensen die moeite hebben met lezen.
Hoe lastig moet het zijn om niet te kunnen lezen in een wereld zoals nu. Mensen denken dat je dom bent, maar dat hoeft helemaal niet het geval te zijn. Soms kwam het er niet van om het lezen goed onder de knie te krijgen. Soms werd het van huis uit niet zo belangrijk gevonden.
Ik kan me zo’n situatie moeilijk voorstellen. Thuis werd lezen juist erg belangrijk gevonden en ik heb altijd mogen lezen wat ik wilde. En als echte huismus vond ik lezen maar wat heerlijk. Boeken, tijdschriften, de krant, het maakte me niet zo veel uit. Ik was ook een trouwe klant van de bibliotheek. Nog steeds trouwens.
Toen onze kinderen geboren waren, ben ik al na een paar weken begonnen met voorlezen. A is een Aapje, Jip en Janneke, elke avond, vaste prik. En gelukkig waren onze kinderen ook enthousiaste lezers.
Maar hoe zal het in de toekomst zijn, nu het leesonderwijs zo belabberd is. En ook de taalvaardigheid zo veel te wensen over laat. Ik schrik soms werkelijk van de vele taalblunders die ik zo nu en dan tegenkom.
Afgelopen maandag waren we bij een concert in Dordrecht, dat georganiseerd was door de Dordtse afdeling van de Alliance Française.
Het werd gehouden in de Trinitatiskapel, een mooi, klein Luthers kerkje in het centrum van de stad. We werden hartelijk ontvangen en genoten van een leuke avond met Fréderic Dorfmann, die diverse Franse chansons van diverse auteurs ten gehore bracht.
Vooraf was er koffie en in de pauze stonden glazen wijn en frisdrank voor de toehoorders klaar. En al nippend aan mijn glas zag ik dit plaatje. Ik moest meteen aan een spreekwoord denken.
Net als in het dagelijks leven moet er in de kerk (koffie) gegeven en (donaties) genomen worden.
Mijn moedertaal is natuurlijk Nederlands, maar gesproken met een Rotterdams ondertoontje.
Maar Moederstaal is de taal die vooral ligt in de talloze zinsneden, gezegden en gevleugelde woorden die alle moeders bezigen.
“Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”, zei ze als ik weer een maffe inval had of stond te dansen voor de spiegel.
“Je liegt, het staat op je voorhoofd geschreven”. Nou, op m’n voorhoofd stond vast niks, maar ik bloosde tot onder mijn haren bij een leugentje om bestwil.
“Doe je dondertje goed, want je zieltje zit erin” was een uitdrukking om iets lekkers te eten. Dat kon nooit kwaad.
En hoe ouder ik wordt, hoe meer ik me zulke uitspraken herinner…!
Er valt een zakelijke brief op de deurmat, van de ING. En meteen nadat ik hem heb opengemaakt, verandert mijn humeur. Want ik ben nog opgeleid met termen als “Hoogwelgeboren Vrouwe” of “Aan de Zeergeleerde Heer”. Aan brieven met U en Uw met een duidelijke hoofdletter.
Maar deze brief (over een zakelijke rekening) jijt en jouwt er op los. Nee, ik verlang geen overdreven benadering, maar van een toch wel zakelijke instantie als de ING verwacht ik een beetje meer beleefdheid. Is het te veel gevraagd om cliënten met u aan te schrijven?
Ach ja, dingen veranderen in de loop der tijd. Inmiddels is het gewoon dat het in reclames alleen nog maar jij en jou is wat de klok slaat. Alles wordt wat losser en minder formeel.
Dan nog de toon van die brief. Blijkbaar is er ergens een formulier niet juist ingevuld. Wat er niet juist is en hoe we dat kunnen verbeteren, blijft onbesproken. Wel wordt er gedreigd met het blokkeren van de rekening. Dat alles in het kader van “Terrorisme- en fraudebestrijding”.
En dat voor een rekening waar al meer dan 20 jaar lang elke maand niet meer dan 100 euro op wordt gestort en ook weer 50 euro vanaf gaat. Al die tijd is het saldo nooit hoger dan 2500 euro geweest. Ja ja, fraude en terrorisme, het zou wat.
Affijn, ik heb de ING inmiddels mijn ergernis kenbaar gemaakt. Die zakelijke rekening wordt zo snel mogelijk opgezegd. Dat zal ze leren *#%#@*
Dit lied ken ik al jaren, maar opeens drong het tot me door hoe goed de tekst eigenlijk is. Rita Hovink, die helaas te jong is gestorven, zingt over Dolores. Ellis Meijer, die de Nederlandse tekst schreef, heeft een talent voor taal. Ik vind het een reden om dit liedje nog eens uit de archieven op te diepen.
Dolores houdt van Spanje
Met al zijn Spaanse franje
Torero, torero, olé
Vooral de stierenvechter
Die vindt ze zoveel echter
Dan een Nederlandse quasi-cavalier
Ay, ay, ay, ay, ay, ay, ay, ay, Olé
Dolores
Wat moet je toch met al die toreadores
Waarom moest jij nou juist een Spaanse Kloris
Dolores, Dolores
Gaat het om het temperament
Ay, Olé Dolores
Je weet dat je familie daar niet voor is
Vandaag of morgen zit je in de sores
Dolores, Dolores
Neem een Nederlandse vent
Ze is in de arena
De mooiste vrouw op één na
Torero, torero, olé
Ze glanst op iedere fiesta
Houdt iedere dag haar siesta
Met een onvervalste Spaanse routinier
En op de Spaanse playa
Toen vond ze plots haar draai, ja
Torero, torero, olé
Want zij was niet bij machte
Een stucadoor uit Drachten
Zijn avances te weerstaan, dus ging ze mee
Meestal zijn de placemats in restaurants niet zo interessant, maar in Zuid Laren kreeg ik dit voorgelegd. Een placemat (hier maar een deel ervan) met allerlei Drentse uitdrukkingen. En niet onbelangrijk, met de juiste vertalingen erbij.
Want de betekenis van “eerpel” of “knien” is niet zo moeilijk te achterhalen, maar wat mag nou in hemelsnaam een “mieghummel” wezen? Wat bedoelt men met “harregat” of “slief”? En wat moet je meenemen als je gevraagd wordt om te gaan “scheuvellopen”?
Ik hield de placemat gelukkig netjes en schoon, zodat ik hem kon opvouwen en mee naar huis nemen. Oudste is van kinds af aan al zeer geïnteresseerd in taal en dialecten. Dus ligt het blad hier voor hem klaar.
We hoorden overigens in Drenthe nog maar weinig dialect en dat is toch wel jammer. Want zo’n eigen taal behoort tot onze cultuur. Goed dus dat ze er in Drenthe en in het Huus van de toal de aandacht op vestigen.
Oh ja, “eerpel” is natuurlijk aardappel en “knien” is een konijn. Een “mieghummel” is een mier, “harregat” betekent jakkes bah en een “slief” is een opscheplepel. En word je gevraagd te gaan “scheuvellopen”, dan ga je schaatsen.
Ach waar is de tijd gebleven dat je aan kinderen sprookjes kon vertellen? Dat ze opgekruld naast je zaten te rillen over de enge boze heks, duimelottend de lieve fee bewonderden of die gevaarlijke reus te lijf wilden gaan.
De kinderen van nu lezen niet, maar hebben hun eigen tablet. Veel verstand van kinderboek heb ik trouwens niet. Geen kleinkinderen, dus ook geen voorlees-uurtjes voor mij.
Maar ik moest wel even lachen toen ik dit stripje van “Zusje” zag. Papa heeft zich voorbereid en alvast een lief verhaaltje in elkaar gedraaid. Over Lapland, waar de Kerstman vandaan komt, over de kerstbomen die ergens op een berg groeien.
En over de kerstengeltjes die de lichtjes ’s nachts komen ophangen. Maar daar trapt Zusje niet in. Die heeft al lang gezien dat die lampjes, net als al het andere spul tegenwoordig, uit China komt.
Wijsneus, die Zusje… 😉
