Een bezoek aan de enige Amerikaanse begraafplaats in Nederland, in Margraten.
Een groot terrein, minutieus gemillimeterde gazons, heggen. Een zee van witte kruisen, wat Davidssterren, sommige met bloemen. Bij de ingang een mozaiek waarop de militaire bewegingen staan.
We lopen langs de graven. Zoveel jonge mensen, gevallen in de strijd voor onze vrijheid.
Helaas gaat er geen dag voorbij of we horen of lezen over de oorlog. Ministers en generaals hebben gemakkelijk praten, het zijn de “universele soldaten” die de oorlog moeten voeren. Dit lied van Buffy Sainte-Marie, vertolkt door Donovan, vertelt het verhaal van die “universal soldier”. Hij gaat, ondanks de God die hij vereert, de wapens die hij heeft en ongeacht welke leeftijd. Hij zal zich altijd weer storten in de strijd. Maar of de wereld daar beter van wordt?
Het is geen vrolijk begin van de week. Toch wil ik dit laten horen, want vergeten mogen we dit niet. Aan welke kant ze ook vielen, alle soldaten hebben ouders, vrouwen en kinderen, die achterblijven met hun verdriet.
Nota bene: Het is soms wel begrijpelijk dat artiesten of platenmaatschappijen niet willen dat hun link zo maar gratis wordt afgespeeld op een blog of website. Maar het is lastig om op voorhand te bekijken of een YouTube link werkt of niet. Daarom probeer ik ook altijd de link er onder bij te zetten. Ik hoop dat het filmpje wel dan wel werkt.
De waanzin van een oorlog is al vaak bezongen. Boris Vian, Boudewijn de Groot, John Lennon, Donovan…. Er bestaat zelfs een lijst met de top-100 van protestsongs.
Charles Aznavour verklaarde in zijn lied “L’amour et la guerre” dat de politiek maar niet op hem moest rekenen. Want mensen zijn op deze wereld niet om elkaar te doden, maar om elkaar lief te hebben.
Nota bene: Het is soms wel begrijpelijk dat artiesten of platenmaatschappijen niet willen dat hun link zo maar gratis wordt afgespeeld op een blog of website. Maar het is lastig om op voorhand te bekijken of een YouTube link werkt of niet. Daarom probeer ik ook altijd de link er onder bij te zetten. Ik hoop dat het filmpje wel dan wel werkt.
Vandaag, 6 augustus, is het exact 75 jaar geleden dat de eerste atoombom viel op Hiroshima. Veel was er niet meer over van die grote stad. Alleen dit gebouw stond nog overeind.
Hiroshima, 2009 (eigen foto)
In 2009 maakte ik er deze foto. Nu is het een monument, een aanklacht tegen de wreedheden van de oorlog. Natuurlijk gingen wij ook naar het atoombom-museum. De overblijfselen, gesmolten flessen, verwrongen stalen voorwerpen, alles netjes uitgestald, leken ontdaan van hun dramatisch verhaal. Zij waren verworden tot objecten zonder ziel. Het was verschrikkelijk, maar de verschrikkingen waren niet in woorden uit te drukken.
Wij keken er naar, net als de vele Japanse schoolkinderen. Op mij liet het een diepe indruk achter. De kinderen giechelden, plaagden elkaar. Ach ja, net als kinderen over de hele wereld doen.
Hiroshima is tegenwoordig weer een bruisende stad. Wie er rondloopt, kan zich nauwelijks voorstellen hoe erg het verwoest was. Men winkelt, loopt, lacht. Ogenschijnlijk niemand kijkt terug in de geschiedenis.
Vanavond herdenken we de slachtoffers die vielen in de oorlog. Om acht uur staan we stil bij het leed van al die miljoenen die stierven in de strijd.
Twee minuten lang houden we onze lippen stijf op elkaar, laten we onze gedachten zweven naar wat er is gebeurd en nooit meer herhaald mag worden.
Ik hoop dat die stilte oorverdovend zal zijn.
Ik ben weer helemaal in de ban van het lezen. Misschien heeft het te maken met het seizoen, met de donkere dagen of het vervelende nieuws, dat elke dag over ons uitgestrooid wordt.
Bij dit boek trok vooral de titel mijn aandacht. Het is het autobiografische verhaal van Judith Uyterlinde, die uiteindelijk te horen krijgt dat ze geen kinderen kan krijgen. Daarop besluiten zij en haar man een kind te adopteren. Dan komt ze stukje bij beetje tot de ontdekking dat ook haar moeder en haar opa door omstandigheden door een andere vrouw dan hun eigen moeder werden opgevoed.
Het is alsof ze aan de keukentafel haar verhaal verteld, staat op de achterflap en zo lijkt het mij ook. Zonder opsmuk, zonder theater. Maar wel realistisch en met veel gevoel. Heel goed geschreven.
Ik vind het een aanrader.
Vandaag is het precies 75 jaar geleden dat Rotterdam gebombardeerd werd.
Voor de aanval zag de stad er zo uit:
En in nauwelijks een kwartier tijd werd de halve stad weggevaagd en zag ze er zo uit:
In de Onderzeebootloods in Rotterdam Heijplaat is op dit moment een tentoonstelling te zien, waarin archiefbeelden, maquettes, verhalen van ooggetuigen en zelfs een compleet vliegtuig te zien zijn. Heel indrukwekkend!
Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de 1e wereldoorlog begon. Een bittere strijd, waarbij miljoenen jonge mensen het leven lieten. Onder omstandigheden die mensonterend en verschrikkelijk waren. Zoveel jonge levens in de knop gebroken, zoveel verdriet, zoveel tranen, zoveel pijn.
Vier jaar later werd een wapenstilstandsovereenkomst getekend, juist op deze dag.
John McGrae schreef een prachtig gedicht over deze strijd. Het is vaak vertaald, maar deze vertaling van Bert Deben vind ik het allermooist.
In Flanders Fields
In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
John McCrae|
Western Front, Flanders (nearby Ypres)
2/3 may 1915.
In Vlaamse Velden
Klaprozen bloeien in Vlaamse klei
Tussen duizenden kruisen, rij aan rij,
Die onze ligging hier duiden; en in de lucht
Zingen moedige leeuweriken, die tijdens hun vlucht
Nauwelijks hoorbaar zijn, door het geschut hier beneden.
Wij zijn Dood. Enkele dagen geleden
Leefden wij nog, voelden wij dag en dauw en smeedden
Wij plannen met wie wij beminden, maar nu rusten wij stug
In Vlaamse velden.
Zet onze strijd met de vijand voort:
Falende handen reiken aan jullie de toorts;
Aan jullie de taak deze hoog te houden.
Vervul onze hoop, opdat wij eindelijk zouden
Gemoedsrust vinden, tussen klaprozen, ongestoord
In Vlaamse velden.