Banket van de Fazant

We kennen de verhalen over schranspartijen, enorme diners en tig gerechten in een banket. Soms zien we er beelden van. Maar stel je zoiets voor in 1454, dus bijna 600 jaar geleden. Wat zou men daar geserveerd hebben? Daar kun je je nu weinig bij voorstellen. Toch was het door Filips de Goede aangerichte Banket van de Fazant van een ongekende grootte. En het duurde meer dan 18 dagen.

Het begon in Rijssel (Lille) op zondag 17 februari 1454 met een koninklijke verloving, werd gevolgd door nog meer dagenlange feestelijkheden en eindigde met een enorm theater van ongekende heerlijkheden. Met orkest in een schelp van deeg, met een levende olifant waarop een vrouw reed. Er was muziek, er werden allegorieën opgevoerd, kortom er waren kosten nog moeite gespaard voor een spektakel van ongekende afmetingen.

En uiteindelijk kwam dan die goudfazant ten tonele. Filips de Goede verzocht aan alle aanwezige edelen een eed op dat dier te doen en vooral veel geld te doneren. Want hij wilde de Turken gaan verslaan met een nieuwe kruistocht, waarbij de Turken eens en voor altijd verslagen zouden worden.

Op de tentoonstelling in het Limburgs Museum was de glitter en glans van dit spektakel mooi verbeeld met een paviljoen van “gouden” reuze pailletten, stonden er overvloedige gerechten en waren de wanden versierd met wandtapijten.

Met enige fantasie krijg je een beeld van de enormiteiten, zeker als je het in die tijd verplaatst.

Er was een film met telkens die fazant, met een ketting vol edelstenen. Daartussendoor kon je eden lezen, die de edelen hadden uitgesproken. En al moest dan het Christendom verdedigd worden, veel van die eden schonden het gebod van “gij zult niet doden”. De kruistocht kwam er overigens nooit.

Bourgondiërs

Maar we gingen natuurlijk vooral naar Venlo om de tentoonstelling van de Bourgondiërs te bekijken. Ik was al aardig in de stemming gebracht door het boek en de podcast van Bart van Loo. Maar hier lagen nu de relikwieën, stonden de beelden en hingen de schilderijen uit die tijd.

img_20251008_1444106054015809138023878365

Een tentoonstelling in beperkt licht, omdat veel van de voorwerpen uiterst kwetsbaar zijn. Maar alles werd zonder meer prachtig uitgelicht. Voor wie wil zijn er audiotours te verkrijgen en uitgebreide informatie staat op de wanden te lezen.

Het ene moment sta je oog in oog met Flips de Goede, Karel de Stoute of Maria van Bourgondië. Wat verderop staan houten beelden, zo mooi en fijn gesneden. Iets waarover ik me altijd weer verwonder, omdat de kunstenaars destijds alleen hamer, beitel en vijl ter beschikking hadden. En dan toch zulke levensechte en gedetailleerde voorstellingen maken…. ik ben er altijd weer stil van.

Er was een grote plek ingericht voor het “Buffet van de Fazant”, maar daarover vertel ik later.

En dan waren er waren nog boeken, wandtapijten, beeldhouwwerken, gouden en zilveren voorwerpen.

En toch maakte ik niet veel foto’s. Dit is iets wat je gezien moet hebben, de sfeer ondergaan en zelf ervaren. En vooral van moet genieten, omdat we niet zo vaak zo dicht bij die Bourgondiërs en de Middeleeuwen kunnen komen.

De tentoonstelling in het Limburgs Museum is nog te zien tot en met 1 februari 2026.

Naar boven

Daar gingen we vorige week heen, naar Venlo naar het Limburgs museum. Om er de tentoonstelling De Bourgondiërs te bekijken.

img_20251008_155030001_hdr2666525391512004718

Maar eerst even een kopje koffie met een stuk Limburgse vlaai in het museumcafé.

En eerst ook even rondkijken, want dit museum bezochten we voor de eerste keer. Groot, mooi van buiten om te zien. Met een grote gebogen lijn en een rechte er tegenaan. Mooi om van binnen naar buiten de groene omgeving te bekijken.

De architecte, Jeanne Dekkers, wilde dit moderne gebouw in de historie van Venlo en Limburg plaatsen. Daarover kun je hier meer lezen.

En we moesten ook eens goed rondom ons kijken, ook eens even onze blik naar boven richten. Dan ziet alles er ineens heel anders uit. Er was al veel te zien voordat we de tentoonstelling betraden.

Bij het inchecken hoorden we dat we onze jassen uit moesten doen en rugzakken of tassen (hoe klein ook) in een kluisje moesten opbergen. Dit in verband met de veiligheidseisen. Wij vonden het geen probleem. Een bankpasje past wel in een broekzak, net als een mobieltje. Maar voor mensen die medicijnen mee moeten nemen, zijn er geheel doorzichtige tasjes te leen. Daar kan dan alles in. Hou daar dus rekening mee.